سقای کربلا |
دعا در کتاب مقدس مسیحیان با دعا در سنت آنها تفاوتی آشکار دارد. در کتاب مقدس دعاهای بسیاری وجود دارد که در همگی آنها مخاطب دعا خداست. در سنت مسیحیان علاوه بر خدا شخصیتهای مقدس مسیحی نیز مخاطب دعا قرار میگیرند. دعای زیر از کتاب مزامیر، یکی از کتب عهد قدیم، بازگو میشود: خداوندا، رحمت و عطوفت خود را از من دریغ مکن. باشد که رحمت تو و حقیقت تو همواره مرا حفظ کند. بلاهای بیشماری مرا احاطه کرده است، و گناهانی که عدد آنها بیشتر از موهای سرم هستند بر دوشم سنگینی میکند، به گونهای که قادر نیستم سرم را بالا بگیرم، و دلم شکسته است. خداوندا، به من رحم کن و مرا نجات ده. خداوندا به کمک من بشتاب. دشمنانم را شرمنده و رسوا کن، و بدخواهانم را دور کن. و مسخرهکنندگانم را ناامید کن. باشد که تمام کسانی که تو را میجویند، شادمان گردند، و کسانی که به نجات تو دل بستهاند، پیوسته تو را تکبیر گویند. من فقیر و نیازمندم، اما تو ای خداوند به فکر منی. خدایا، تو یاور من و منجی من هستی، تأخیر مکن. (مزامیر 40:11 تا 40:17)
در انجیل نیز مخاطب دعاهای عیسی خداست. عیسی در انجیل دعا کردن را این گونه به پیروان خود آموخته است:
وقتی دعا میکنید مانند کافران وردهای بیمعنی تکرار نکنید. ایشان گمان میکنند که با پرگویی سخنشان شنیده میشود. مانند آنها نباشید، چون پدرتان قبل از اینکه از او چیزی بخواهید از نیازهای شما آگاه است. پس شما این گونه دعا کنید: ای پدر ما که در آسمانی، نامت مقدس باد. ملکوت تو در آسمان و زمین برقرار باد. نان روزانهی ما را امروز نیز به ما ارزانی دار. خطاهای ما را ببخش، ما نیز خطاهای دیگران را میبخشیم. ما را از وسوسهها دور نگه دار و از شیطان حفظ کن. زیرا ملکوت و قدرت و جلال تا ابد از آن توست. آمین! (متی 6:7 تا 6:13)
کتاب مقدس کتاب قطوری است و درآن دعاها و نیایشهای بسیاری بیان شده است. در میان هیچیک از دعاهای کتاب مقدس، اعم از عهد قدیم و عهد جدید، دعایی پیدا نمیکنیم که مخاطب آن افرادی چون آدم و حوا یا مریم و عیسی باشد. اما در سنت مسیحیان چنین دعاهایی فراوان است. متن زیر از دعاهای پاپ، رهبر مسیحیان کاتولیک جهان، اقتباس شده است و تفاوت ادبیات کتاب مقدس و سنت مسیحی را نشان میدهد:
ای مادر کلیسا، راه ایمان، امید و عشق را برای مردم روشن کن. به ما کمک کن تا خود را وقف مسیح کنیم. ای قلب پاک، به ما کمک کن تا بر شیطان پیروز شویم، همو که بهراحتی در دل بشر امروز ریشه میدواند و سایهاش بر جهان مدرن سنگینی میکند. از قحطی و جنگ ما را نجات بده. از جنگ هستهای، از کشتارهای بیشمار، از هر نوع جنگ ما را نجات بده. از گناه بر علیه جان بشر از آغاز زندگی (سقط جنین؟) ما را نجات بده. از کینه و تحقیر فرزندان خدا ما را نجات بده. از هر نوع بیعدالتی در جوامع، اعم از ملی و بینالمللی ما را نجات بده. از آمادگی برای پایمال کردن احکام خدا ما را نجات بده. از کوشش برای خاموش کردن نور خدا در دل انسانها ما را نجات بده. از فقدان تشخیص خوب و بد ما را نجات بده. از گناه بر ضد روح القدس ما را نجات بده. ای مادر مسیح، این نالهی آکنده از دردهای آحاد بشر و جوامع بشری را بپذیر. با قدرت روح القدس به ما کمک کن تا بر گناه غلبه کنیم. گناههای فردی و جمعی. گناه با همهی جلوههایش. (25 مارس 1984)
مسیحیان میگویند مریم و سایر مقدسان دینی شفیعان ما نزد خدا هستند. بحث شفاعت را جداگانه بررسی میکنیم، اما واقعیت این است که اهل کتاب بسیاری از حوایج خود را مستقیماً از مقدسان طلب میکنند، نه اینکه فقط آنها را واسطهی خود و خدا قرار دهند. پاپ از مریم میخواهد که برای مسیحیان دعا کند، اما در عین حال مریم را کسی میداند که توفانها را آرام میکند، و از او میخواهد که مسیحیان را از بلا حفظ کند و آنها را هدایت کند. بنا به قرآن، عیسی به مردم نگفته است که غیر از خدا او و مادرش را به خدایی بگیرند. بنا به انجیل، عیسی حتی در مقابل تمجیدهای عادی مردم از او و مادرش، آنها را به سمت خدا و کلام او دعوت میکرد:
عیسی مشغول سخن گفتن بود که زنی از میان جمعیت فریاد زد: خوشا به سعادت مادری که تو را زایید و شیر داد.
در «کلام خدا»، مخاطب دعا همواره خداست. اما در سنت مسیحیان، میتوان از عیسی و مریم و سایر مقدسان نیز حوایج خود را طلب کرد. سنت اهل کتاب با کتاب خودشان هماهنگ نیست، و قرآن چهارده قرن پیش به این ناهماهنگی اعتراض کرده است. بخشی از انتقادات مسیحیان پروتستان به کاتولیکها همان انتقادات قرآن است. مسیحیان پروتستان دعا به درگاه غیر خدا را جایز نمیدانند، هرچند آنها نیز در بعضی اعتقادات غیرتوحیدی همچون تثلیث با کاتولیکها مشترک هستند. مسیحیان پروتستان این گونه دعا میکنند:
ای پدر ما که در آسمانی، نامت مقدس باد. ملکوت تو در آسمان و زمین برقرار باد. نان روزانهی ما را امروز نیز به ما ارزانی دار. خطاهای ما را ببخش، ما نیز خطاهای دیگران را میبخشیم. ما را از وسوسهها دور نگه دار و از شیطان حفظ کن. زیرا ملکوت و قدرت و جلال تا ابد از آن توست. در نام عیسی مسیح (تقریباً یعنی: به حق عیسی مسیح)، آمین!
در کتاب مقدس، همین اشارهی کوتاه هم به نام عیسی در پایان دعاها دیده نمیشود.
[ چهارشنبه 89/12/4 ] [ 9:7 صبح ] [ رضا یوسفی ]
|
|
[ طراحی : میهن اسکین ] [ Weblog Themes By : MihanSkin ] |